ششم آگوست(15مرداد) در روزشمار تاریخ جهان خاطرهای تلخ را در اذهان جهانیان تداعی میکند؛ روزی که مدافعان دروغین حقوق بشر با به رخ کشیدن توان علمی خود در ساخت سلاحی مخرب و خانمان سوز، مردم بیگناه هیروشیمای ژاپن را به فجیعترین شکل ممکن قتل عام کردند.
جنگ جهانی دوم، از سپتامبر 1939(1318ش) آغاز شده و علاوه بر اروپا، بخشهای وسیعی از قاره آسیا و آفریقا را درگیر کرده بود. این رویداد مخرب، تاثیرات سوء فراوانی برجای گذاشت که به لحاظ گستردگی جغرافیایی و قدرت تخریب منابع انسانی و طبیعی، بیهمتا بود. آتش جنگجهانی دوم بین دو بلوک، متحدین شامل آلمان، ایتالیا و ژاپن و متفقین که انگلیس، فرانسه، آمریکا و شوروی را در برمی گرفت، شعله ور شد.
آمریکا در فاصله وقوع دو جنگ جهانی به طور مخفیانه با انجام آزمایشهای هستهای متعدد موفق شد تا به بمب اتمی که سلاحی مرگبار بود، دست یابد؛ آمریکا که از قدرت تخریب گسترده و وحشتناک این سلاح جدید مطلع بود در بیست و ششم جولای 1945 میلادی(1324 ش) در اولتیماتومی به ژاپن این کشور را به تسلیم شدن تهدید کرد. ژاپن در بیخبری مطلق از نقشه امریکا، دو روز بعد، اولتیماتوم آمریکا را رد کرد.
ششم اگوست 1945 میلادی نخستین حمله اتمی در جهان توسط آمریکا علیه کشور ژاپن و شهر هیروشیما صورت گرفت و بدین ترتیب عصر هستهای و رقابتهای اتمی در جهان آغاز شد. خلبان "تیبتس" با هواپیمای بمب افکن بی29 انولاگای از فرودگاه نظامی آمریکایی تینیان در مجمع الجزایر ماریان واقع در اقیانوس آرام در حالی که این هواپیما به بمب اتمی با نام پسرک(Little Boy) مسلح شده بود به هوا برخاست.
این هواپیما ساعت 8:15 صبح به وقت محلی بر فراز شهر هیروشیما رسید و این بمب را که حاوی 60 کیلوگرم اورانیوم 235 بود را شلیک و این شهر را به ویرانهای بزرگ تبدیل کرد. خلبان تیبتس پس از رهاکردن بمب اتمی به سرعت از محل دور شد و از فاصلهای دور از لحظه انفجار عکس گرفت و به پایگاه خود بازگشت.
انفجار 43 ثانیه بعد، برفراز مرکز شهر هیروشیما رخ داد؛ در لحظه نخست، انرژی حرارتی معادل چند میلیون درجه در هوا و در محوطهای به شعاع یک کیلومتر برای چند ثانیه آسمان هیروشیما را به آتش کشید.
حرارت ناشی از گرمای انفجار به میزان چندین هزار درجه سانتی گراد، در شعاع یک کیلومتری ناگهان همه چیز را بخار و به خاکستر تبدیل کرد و در محوطهای به شعاع چهار کیلومتر ساختمانها و انسانها آتش گرفتند و در شعاع هشت کیلومتری مردم دچار سوختگیهای شدید شدند.
پس از آزاد شدن حرارت اولیه، نوبت به موج انفجار رسید تا تاثیر ویرانگر خود را نشان دهد و بر اثر این موج انفجار، گازهای بسیار گرمی با سرعت یک هزار کیلومتر در ساعت، مشابه یک دیوار جامد هوا به شعاع دو کیلومتر آزاد و همه چیز را به غبار تبدیل کرد. از مجموع 90 هزار ساختمان موجود در شهر هیروشیما، 62 هزار باب از این منازل به کلی از بین رفتند و80 هزار نفر از مردم هیروشیما کشته و حدود 70 هزار نفر مجروح شدند که اغلب مجروحان نیز پس از مدتی جان خود را از دست دادند. موج سوم خسارات و تبعات ناشی از این بمباران اتمی؛ تاثیر تشعشعات رادیواکتیو بر انسان و سایر موجودات زنده است که روزها، ماهها و حتی سالها بعد، آثار مخرب خود را نشان داد و موجب، انواع سرطانها، بیماریهای خونی و پوستی و تولد هزاران کودک ناقص الخلقه شد، که این مورد آخر از همه عوارض وحشتناکتر است.
آمریکا سه روز بعد از این واقعه، در نهم آگوست 1945 میلادی تصمیم به اجرای قسمت دوم عملیات خود گرفت و این بار نوبت شهر ناکازاکی ژاپن بود تا قربانی این بلای خانمانسوز ساخته دست بشر شود. جنگندههای آمریکایی در این حمله، بمبی به وزن چهار و نیم تن، حاوی حدود 10 کیلوگرم پلوتونیم 239، موسوم به مرد چاق (Fat Man) را در ارتفاع حدود 500 متری این شهر منفجر کردند.
هرچند قدرت تخریب این بمب بیشتر از بمب هیروشیما بود، اما ویرانی و تلفات به جای مانده از آن به دلیل وجود تپهای بزرگ در این شهر کمتر بود. آسیبهای ایجاد شده در این دره بسیار شدید بود به گونهای که بیش از دهها هزار خانه ویران و بیشتر از 70 هزار نفر کشته شدند؛ اما به دلیل این که بخشی از انرژی این انفجار در مناطق خالی از سکنه تپه آزاد شده بود، از وارد شدن خسارات و تلفات شدید به این شهر جلوگیری کرد.
هیروهیتو امپراتور ژاپن در پانزدهم آگوست 1945 در پیامی رادیویی پایان جنگ را به مردم ژاپن اعلام کرد و در دوم سپتامبر 1945 میلادی تسلیم نامه ژاپن، در خلیج توکیو امضا شد. بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی پایانی تلخ بر یک جنگ ویرانگر بود که به قربانی شدن هزاران انسان بیگناه انجامید و به عنوان صفحهای سیاه در تاریخ بشر ضبط و ثبت شد و این حادثه سندی زنده بر کذب بودن ادعای عاملان این حادثه دارد که امروز داعیه منع اینگونه سلاحها را ابزار زورگویی، سلطه و ظلم خود قرار دادهاند.
نکته جالب این است که نیروهای متحد از این اقدام خود به هیچ عنوان ناراحت نیستند، زیرا بنا بر تحلیل خبرگزاری فرانسه، این حملات اتمی بود که باعث شد ژاپن به سرعت تسلیم شود و دست از مقاومت در برابر آمریکا و متحدانش بردارد .
به نظر یکی از مقامات آن زمان در ارتش متحدآمریکا، اگر این حادثه اتفاق نمی افتاد، ممکن بود با ادامه جنگ تعداد تلفات جنگ بسیار افزایش یابد و به میلیون ها نفر برسد!
شاید با همین توجیه باشد که غرب و به ویژه آمریکا هیچگاه دست از برنامه های هسته ای خود بر نمی دارد و بر توسعه و بهسازی و مدرن کردن تجهیزات و تسلیحات تاکید دارد.
پدر بمب اتمی جهان
شاید برای مردم ژاپن و دهها هزار نفر از کسانی که به هر نحو در بمباران اتمی شهرهای «هیروشیما» و «ناکازاکی» در روزهای 6 و 9 آگوست سال 1945 به آسیبهای مختلف جسمی یا روحی دچار شدند، شنیدن هر نام یا دیدن هر تصویری که پیوندی با این حادثه داشته باشد، خالی از رنج نباشد.
نام «روبرت اوپنهایمر» که از او به عنوان پدر بمب اتمی جهان و از موثرترین افراد در ساختن دو بمب ویرانگر «پسر کوچک» و «مرد چاق» یاد میشود نیز از این قاعده مستثنی نیست.
البته این فیزیکدان آمریکایی که در 22 آوریل 1904 در نیویورک متولد شد، تنها یکی از 130 هزار نفری بود که در زمان جنگ جهانی دوم در قالب «پروژه منهتن»، برای ساختن بمب اتمی برای آمریکا فعالیت میکردند، با این حال، سهم علمی «اوپنهایمر» در توسعه این پروژه باعث شد نام بسیاری از افراد دخیل در این پروژه از خاطرها و خاطرهها محو شود، اما نام وی نه.
نام «اوپنهایمر» که به گفته خودش در سالهای جوانی تمام تلاشش را کرده بود تا از صحنه سیاست دور بماند اکنون با یکی از دردناکترین فاجعههای بشری تداعی میشود.
طبق برخی آمارها (به عنوان مثال آمار بنیاد تحقیق در اثرات تشعشعات اتمی) در این دو عملیات که تا به امروز تنها موارد استفاده از جنگافزارهای هستهای در جهان هستند، حدود 220 هزار نفر جان خود را از دست دادند.
اوپنهایمر فعالیت در ساخت سلاحهای هستهای را سه سال پس از نامهای آغاز کرد که «لئو زیلارد»، فیزیکدان برجسته آمریکایی و «آلبرت انیشتین» دانشمند فیزیکدان مشهور آلمانی به «فرانکلین روزولت»، رئیس جمهور وقت آمریکا نوشتند. «انیشتین» و «زیلارد» در این نامه در سال 1939 ضمن اشاره به قدرت مخرب بمبهای اتمی، از رئیس جمهور آمریکا خواستند قبل از آلمان نازی تحقیقات برای ساخت بمب اتمی را آغاز کند. این نامه را نقطه شروع پروژه منهتن دارند؛ پروژهای که آقای اوپنهایمر مسئولیت تحقیقات در باب جنبههای علمی آن را به عهده داشت و در نهایت به ساخت بمبهای ویرانکننده شهرهای ژاپنی منجر شد.
در 9 اکتبر سال 1941، یعنی اندکی پیش از ورود آمریکا به جنگ جهانی دوم، روزولت با طرح توسعه بمب اتمی موافقت کرد. سپتامبر سال بعد یعنی سال 1942، ژنرال «لسلی گروز» مدیر پروژه منهتن شد. ژنرال گروز، اوپنهایمر را برای ریاست آزمایشگاهی به نام آزمایشگاه «لوس آلاموس» در نظر گرفت که قرار بود به تحقیقات در باب جنبههای علمی ساخت بمب اتمی بپردازند.
محصول مدیریت این آزمایشگاه، انفجار اولین بمب اتمی در شانزدهم ژوئیه سال 1945 بود. این آزمایش هستهای به «آزمایش ترینیتی» معروف شد که آن را آغاز عصر تسلیحات اتمی میدانند.انفجار ترینیتی اولین انفجار هستهای دنیا بود که حاصل تلاش اوپنهایمر و همکارانش برای ساخت سلاح هستهای بود.
اوپنهایمر بعدها گفت هنگام مشاهده این انفجار به یاد قطعهای از کتاب مقدس هندوها به نام «بهگود گیتا» افتاده است: «خود مرگ شدهام، ویرانکننده دنیاها».
چند هفته پس از این آزمایش بود که بمبهای «پسر کوچک» و «مرد چاق» بر فراز هیروشیما و ناکازاکی منفجر شدند تا آقای اوپنهایمر نقشی مهم در اولین و تنها موارد استفاده از جنگافزارهای هستهای داشته باشد.
پروژه منهتن در آگوست 1945 به پایان رسید. اوپنهایمر بعد از آنکه انفجار بمبهای ساخته شده در آزمایشگاهش را دید، همان سال از سمتش استعفا داد.
در سال 1965، از آقای اوپنهایمر خواسته شد بار دیگر شعر کتاب مقدس هندوها را مقابل دوربینهای تلویزیونی بخواند و او با چشمانی اشکبار شرح حال خود و اعضای تیمش هنگام مشاهده اولین انفجار هستهای جهان را چنین توصیف کرد:
«میدانستیم که جهان از این پس، همینطور نمیماند. عده کمی میخندیدند، عده کمی گریه میکردند. بیشترمان ساکت بودیم. من به یاد جملهای از "بهگود گیتا" کتاب مقدس هندوها، افتادم که در آن "ویشنو" دارد تلاش میکند "ارجن" را متقاعد کند که باید وظیفهاش را انجام دهد و برای اینکه او را تحت تأثیر قرار دهد، به شکل مسلح خودش در میآید و میگوید: "خود مرگ شدهام، ویرانکننده دنیاها". در آن لحظه، همهمان به نوعی داشتیم به همین فکر میکردیم.»
خدمه هواپیمای بمبافکن
فرمانده هواپیمای «بی-۲۹» که در جنگ جهانی دوم نخستین بمب اتمی را بر شهر هیروشیمای ژاپن فروانداخت در سن ۹۲ سالگی درگذشت. «پل وارفیلد تیبت جونیر»، در خانهاش در شهر کلمبو در ایالت اوهایوی آمریکا درگذشت.
سه تن از خدمه این هواپیمای جنگی، اظهار داشتهاند که «کاربرد سلاح اتمی اقدامی لازم در تاریخ» بوده و آنها از این کار « به دلیل پایان دادن به جنگ جهانی دوم پشیمان نیستند».
مراسم یادبود هیروشیما
هرساله در روز 10 اوت مراسم بزرگی برای یادبود قربانیان بمبارانهای هستهای در پارک یادمان جنگ شهر ناگاساکی برگزار میشود. در پایان این مراسم، نخست وزیر ژاپن طی قرائت قطعنامهای درخواست حرکت به سمت جهانی عاری از سلاحهای هستهای را مطرح مینماید.
انتهای پیام/
نظرات شما عزیزان:
تاریخ: پنج شنبه 15 مرداد 1393برچسب:
,